kartezyen felsefe ne demek?

Kartezyen Felsefe

Kartezyen felsefe, 17. yüzyılda yaşamış Fransız filozof René Descartes tarafından geliştirilen ve onun adıyla anılan felsefi sistemdir. Temelinde akılcılık (rasyonalizm) ve metodik şüphe bulunur.

Temel İlkeler:

• Metodik Şüphe: Descartes, kesin bilgiye ulaşmak için her şeyden şüphe etmeyi temel alır. Duyular, gelenekler ve otorite kaynaklı bilgilerin doğruluğunu sorgular. Bu şüphe, gerçeğe ulaşmak için bir araçtır. Bu ilkeyle ilgili daha fazla bilgi için: Metodik Şüphe

• Düşünüyorum, Öyleyse Varım (Cogito, Ergo Sum): Descartes'ın şüphe edemediği tek şey, şüphe ettiğidir. Şüphe etmek ise düşünmektir. Düşünmek ise var olmanın kanıtıdır. Bu ünlü ifade, Kartezyen felsefenin temel taşıdır. Bu ilkeyle ilgili daha fazla bilgi için: Cogito, Ergo Sum

• Aklın Önceliği (Rasyonalizm): Descartes, bilginin kaynağının duyular değil, akıl olduğunu savunur. Doğuştan gelen fikirler (innate ideas) olduğunu ve aklın doğru ve kesin bilgiye ulaşabileceğine inanır. Bu ilkeyle ilgili daha fazla bilgi için: Rasyonalizm

• Düalizm (İkilik): Descartes, evreni iki ayrı tözden oluştuğunu savunur: düşünen töz (ruh/zihin) ve yer kaplayan töz (madde/beden). Bu iki töz birbirinden tamamen farklıdır ve birbirini etkileyebilir. Bu ilkeyle ilgili daha fazla bilgi için: Düalizm

• Matematiksel Yöntem: Descartes, felsefi problemlere matematiksel yöntemleri uygulamayı amaçlar. Açık ve seçik fikirlerden hareket ederek, tümdengelim yoluyla kesin sonuçlara ulaşmayı hedefler.

Etkileri:

Kartezyen felsefe, modern felsefenin gelişiminde büyük bir etkiye sahip olmuştur. Akılcılık, bilgi teorisi, metafizik ve bilim felsefesi alanlarında önemli tartışmalara yol açmıştır. Spinoza, Leibniz ve Malebranche gibi önemli filozoflar Kartezyen düşünceden etkilenmişlerdir.